Loreto ligt net ten zuiden van de Riviera del Conero en is een van de meest gevierde bedevaartsoorden van Italië. Ook als je niet religieus bent, is een bezoek aan Loreto een aanrader om de prachtige kunstwerken en architectuur te bewonderen. Ook raden we aan om een bezoek aan Loreto te combineren met een dagje aan een van de stranden van de Riviera del Conero.
De Basilica della Santa Casa
Binnen de muren van Loreto stap je binnen in een prachtig oude kern. Natuurlijk is de Basilica één van de meest in het oog springende bezienswaardigheden van Loreto. Toch is de aanwezigheid van deze basiliek vooral toe te schrijven aan een andere bezienswaardigheid, La Santa Casa. Volgens de overlevering is hier namelijk het huis waar Maria geboren zou zijn, en een aantal jaren heeft geleefd, te vinden in de basiliek. Het huis zou uit Nazareth gehaald zijn en hier weer opgebouwd. Het heilig huis is snel uitgegroeid tot een belangrijk bedevaartsoord waardoor uiteindelijk besloten is om er een basiliek omheen te bouwen. Naast deze twee prominente bezienswaardigheden, die zorgen voor een grote toestroom van bezoekers, heeft de oude kern ook nog vele andere interessante trekpleisters. De gehele oude kern ademt authenticiteit uit en wordt gekenmerkt door prachtige oude gebouwen die pittoreske straten flankeren.
Eeuwenlang ontstond de mythe dat het huis niet per boot, maar door engelen naar Loreto werd vervoerd. Later bleek dit verhaal slechts een taalkundige verwarring te zijn: de kruisvaarder die het huis moest vervoeren had de naam Angeli, wat de Italianen verwarden met de letterlijke betekenis: engelen. Het Heilige Huis wordt omsloten door een indrukwekkende omhulling van marmer uit Carrara, ontworpen door Bramante, dit biedt de nodige bescherming voor het eeuwenoude huis dat zich binnenin bevindt. Rondom het marmeren omhulsel zijn, op de drempel, twee geultjes uitgesleten door honderden jaren biddende mensen die op hun knieën rond het huis gingen.
Camminamenti di Ronda, het militaire fort
Uniek aan de Basilica della Santa Casa is dat het wordt omringd door een militair fort, ter verdediging van het heiligdom. Het Heilige Huis trok immers niet alleen pelgrims aan, maar ook dieven die de kerkschatten wilden beroven. De beste militaire architecten werden ingeschakeld om een verdediging van wereldklasse te creëren. Tegenwoordig heb je vanaf dit fort een prachtig uitzicht op de basiliek, Loreto en de wijde omgeving. De loopbruggen, de zogenaamde Camminamenti di Ronda, bieden toegang tot prachtige uitzichten en nemen je mee terug in de tijd. Vanuit de ramen kijk je uit op Monte Conero, Ancona, de stranden van de Rivièra, Porto Recanati, waar ooit het Heilige Huis per boot arriveerde, de glooiende heuvels van Le Marche en in de verte de Gran Sasso, in Abruzzo.
De Cupola
De koepel, gebouwd tussen 1470 en 1500, is ontworpen door Giuliano da Sangallo. De sierlijke koepel is de op twee na grootste in Italië, alleen overtroffen door de Sint-Pietersbasiliek in Rome en de koepel van de Duomo in Florence. De beste kunstenaars van die tijd droegen, in opdracht van de paus, bij aan dit bedevaartsoord. Zoals Bramante, die eerder het eerste bouwplan voor de Sint-Pietersbasiliek in Rome maakte. Het kostte de kunstenaars 12 jaar om de binnenkant van de koepel te versieren.
Sala del Tesoro
Naast de Basilica vind je de zeventiende-eeuwse Sala del Tesoro, schatkamer, ook wel de Sixtijnse Kapel van Le Marche genoemd. Pelgrims van over de hele wereld brachten religieuze geschenken naar dit bedevaartsoord. Omdat het te gevaarlijk was om ze in de kerk te bewaren, werd besloten om deze schatkamer te bouwen. Er werd een wedstrijd uitgeschreven om te bepalen wie de kamer mocht decoreren, een eer voor de kunstenaar die zo eeuwige roem zou verwerven. Pomarancio (zijn echte naam was Cristoforo Roncalli) won deze wedstrijd. In prachtige fresco’s legde hij belangrijke momenten in het leven van Maria vast, waaronder de geboorte van Maria, het huwelijk met Jozef en de aankondiging van Jezus’ geboorte door de aartsengel Gabriël. Pomarancio beeldde ook, in de fresco’s, het verhaal af van de engelen die het Heilige Huis naar Loreto droegen.
Piazza della Madonna
Naast deze twee prominente bezienswaardigheden, de Basilica en het Heilige Huis, heeft het centrum van Loreto nog vele andere interessante bezienswaardigheden. Het oude centrum straalt authenticiteit uit en kenmerkt zich door prachtige oude panden die pittoreske straatjes flankeren. Het Piazza della Madonna is het beroemde centrale plein en bevindt zich op het hoogste punt van de stad. In het midden van het plein staat de Fontana Maggiore, ook wel de Fontein van de Madonna genoemd. De monumentale fontein werd gebouwd tussen 1602 en 1622 en is gemaakt van marmer en brons in barokstijl en is versierd met bronzen sculpturen.
De beroemde Basiliek van het Heilige Huis ligt aan de oostkant van het plein, het Apostolisch Paleis aan de noord- en westkant en huizen aan de zuidkant. Het Apostolisch Paleis maakt deel uit van de Basilica en is in gebruik als museum met schilderijen, beeldhouwwerken, sieraden, wandtapijten en majolica-keramiek, geschenken uit de afgelopen eeuwen die aan het Heilige Huis zijn gegeven.
Een laatste blik op dit bruisende plein, doet je beseffen hoe bijzonder dit prachtig en indrukwekkend heiligdom op de heuveltop van Loreto is. Een waar juweel op het platteland van Le Marche dat zeker een bezoek waard is!